Δύο χρόνια ολοκληρώθηκαν από τα εγκαίνια της επανέκθεσης της συλλογής Γ. Ι. Κατσίγρα πάνω στη νέα μουσειογραφική μουσειολογική μελέτη που σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε στις ενότητες «Το πνεύμα του τόπου», «Ιδανικά πλάσματα», «Οικειότητα» και «Αγωνιστικότητα».
Την Κυριακή 31 Μαρτίου 2019 «άνοιξε» για το κοινό η νέα επανασχεδιασμένη μόνιμη έκθεση της Συλλογής Κατσίγρα με τίτλο «Επανασύνδεση-ο τόπος, η ιστορία, οι άνθρωποι στη Συλλογή Κατσίγρα».
Η έκθεση εγκαινιάστηκε από τον τότε Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων κ. Νίκο Βούτση, τον Δήμαρχο Λαρισαίων και πρόεδρο της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας – Μουσείου Γ. Ι. Κατσίγρα κ. Απόστολο Καλογιάννη. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους, ο πρώην υφυπουργός ΥΠΠΟΑ Κώστας Στρατής, η πρώην υπουργός Ντόρα Μπακογιάννη, βουλευτές του νομού Λάρισας, ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Αγοραστός, εκπρόσωποι παραγωγικών και επιστημονικών φορέων και πλήθος κόσμου.
Η Συλλογή Γ. Ι. Κατσίγρα δημιουργήθηκε στο διάστημα 1950 – 1965 από τον γιατρό Γεώργιο Κατσίγρα (1914 – 1998) και περιλαμβάνει 780 έργα -ζωγραφικά, χαρακτικά και σχέδια- από τον 19ο μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. Ο συλλέκτης αποφάσισε να δωρίσει τη συλλογή του στο Δήμο Λαρισαίων το 1981 με μοναδικό όρο την ανέγερση ειδικού κτιρίου για τη στέγαση της. Το 1983 ιδρύθηκε η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας-Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα και τα επίσημα εγκαίνια στο νέο κτίριο έγιναν το Νοέμβριο του 2003.
Η επανασχεδιασμένη έκθεση της συλλογής προτείνει μια νέα αφήγηση στην οποία πρωταγωνιστούν ο τόπος και οι άνθρωποι στην ιστορική εξέλιξη των μεταξύ τους σχέσεων. Τα έργα τέχνης δεν αντιμετωπίζονται μόνο ως φορείς αισθητικής αξίας, αλλά και ως πολύτιμη πηγή πληροφοριών για την οργάνωση των κοινωνικών σχέσεων, καθώς και την αλληλεπίδραση των ανθρώπων με το φυσικό και δομημένο περιβάλλον. «Το Πνεύμα του Τόπου», τα «Ιδανικά πλάσματα», η «Οικειότητα» και η «Αγωνιστικότητα» είναι οι βασικές έννοιες γύρω από τις οποίες δομείται η έκθεση, με στόχο να ενεργοποιήσει τη βιωματική προσέγγιση των επισκεπτών.
Το Πνεύμα του Τόπου
Αγροτικές εργασίες, κτηνοτροφική παραγωγή, το ορεινό και πεδινό τοπίο κυριαρχούν στην πρώτη ενότητα, χωρίς να λείπουν και απόψεις αστικού τοπίου. Οι σχέσεις των ανθρώπων με τον τόπο εξελίσσονται ιστορικά καθώς αλλάζει η μορφή της κοινωνίας. Ωστόσο οι δομές της παραδοσιακής αγροτικής οικονομίας παραμένουν ισχυρές στην πρόσληψη του θεσσαλικού χώρου και καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την εικαστική αντίληψη για το πνεύμα του τόπου.
Iδανικά πλάσματα
Εξιδανικευμένες γυναικείες μορφές, σε σκηνές εργασίας ή ανάπαυσης. Αστές που αναπαύονται ή ονειροπολούν, γυναίκες της υπαίθρου σε καθημερινές ασχολίες, ανατολίτισσες, αγίες και μητέρες -όλες διατηρούν ανέπαφη την αύρα της ακηλίδωτης θηλυκότητας. Στην ίδια ενότητα συναντούμε πορτρέτα παιδιών κυρίως αστικής προέλευσης, αλλά και παιδιά της υπαίθρου, τα ήθη των οποίων αποδίδονται σύμφωνα με τα αισθητικά και ιδεολογικά πρότυπα της εποχής τους.
Οικειότητα
Περιλαμβάνονται ζωγραφικά και χαρακτικά έργα που διακρίνονται για τη διάθεση εξερεύνησης του οικείου χώρου, τη μνημόνευση των απλών, αλλά και τόσο σημαντικών στιγμών της καθημερινής ζωής και την εικαστική απόδοση συναισθημάτων. Κυριαρχούν εσωτερικά σπιτιών και αυλές, βάζα με λουλούδια, οικογενειακές σκηνές, φιλικές συναντήσεις, στιγμές χαλάρωσης και παιχνιδιού. Μια ιδιαίτερη ενότητα ζωγραφικών και χαρακτικών έργων αφιερώνεται στην απεικόνιση του γυμνού σώματος.
Αγωνιστικότητα
Στην ενότητα εντάσσονται ζωγραφικά και χαρακτικά έργα με σκηνές που απεικονίζουν τον αγώνα των ανθρώπων για επιβίωση σε αντίξοες συνθήκες, το μόχθο των αγροτών στα χωράφια, των εργατών στα εργοστάσια, το πνεύμα αντίστασης και αγωνιστικότητας στην περίοδο της κατοχής, τα κινήματα διαμαρτυρίας, αλλά και τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των δυσχερειών στην πόλη και στην ύπαιθρο.
Η νέα μουσειολογική μελέτη εκπονήθηκε από τη Λαρισαία Ιστορικό Τέχνης και Αναπληρώτρια Διευθύντρια του MOMus – Μουσείου Σύγχρονης Τέχνηςστη Θεσσαλονίκη κ. Συραγώ Τσιάρα και η μουσειογραφική μελέτη από τον αρχιτέκτονα κ. Αντώνη Μόρα, πρόταση η οποία επιλέχθηκε ανάμεσα σε άλλες ως εκείνη που συνδυάζει τη σχεδιαστική πρωτοτυπία με τον σεβασμό στις αρχές της μουσειολογικής μελέτης και την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για την βελτίωση της μουσειακής εμπειρίας.
Στο πλαίσιο της προβολής της μόνιμης έκθεσης της συλλογής Κατσίγρα το αμέσως επόμενο διάστημα πρόκειται να ανακοινωθούν ημερομηνίες διεξαγωγής ζωντανών διαδικτυακών ξεναγήσεων, μέσω της πλατφόρμας zoom, από την επιμελήτρια της επανέκθεσης κ. Συραγώ Τσιάρα,Ιστορικό Τέχνης και Αναπληρώτρια Διευθύντρια του MOMus – Μουσείου Σύγχρονης Τέχνηςστη Θεσσαλονίκη.
