Η έννοια του κονακίου, δηλαδή του αρχοντόσπιτου με την αυλή και τα γύρω βοηθητικά κτίσματα απαντάται στις επαρχίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τον 16ο – 17ο αιώνα ακόμη.
Η λέξη κονάκι προέρχεται από την τουρκική λέξη konak, που σημαίνει κατάλυμα και κατ’ επέκταση χρησιμοποιείται για να δηλώσει την κατοικία του τσιφλικά, δηλαδή ενός ιδιοκτήτη μεγάλης αγροτικής έκτασης. Τα κονάκια χρησιμοποιούνταν ως εποχιακή κατοικία του γαιοκτήμονα και αποτελούσαν συγχρόνως το κτηματικό του γραφείο και το χώρο διαμονής της μόνιμης φρουράς του.
Με την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881, τα τσιφλίκια πέρασαν στην κατοχή πλουσίων Ελλήνων, οι οποίοι πολλές φορές έχτισαν νέα κονάκια, αναθέτοντας το σχεδιασμό τους σε επώνυμους αρχιτέκτονες της εποχής.
Στα νέα αυτά κτίσματα επιτυγχάνεται ένας ενδιαφέρων συνδυασμός παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και νεοκλασικισμού, που εκφράζει εύστοχα τα οικονομικά, κοινωνικά και πνευματικά δεδομένα της νεοσύστατης ελληνικής κοινωνίας στη Θεσσαλία της εκπνοής του 19ου και της αυγής του 20ου αιώνα.
Το κτήριο κατασκευάστηκε το 1902 από τον Παναγή Χαροκόπο, ο οποίος παντρεύεται το 1939 την αξέχαστη Μελίνα Μερκούρη. Αρχιτέκτονας του κτηρίου είναι ο Κεφαλλονίτης Αναστάσιος Μεταξάς που αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι η ελληνική νεοκλασική αρχιτεκτονική δεν είναι αποκλειστικότητα ξένων αρχιτεκτόνων.
Η ιδιοκτησία περνά στον υιοθετημένο γιό του Παναγή Χαροκόπου, τον Γιώργο Χαροκόπο, το 1969. Το 1988 μετά το θάνατο του Γιώργου Χαροκόπου, η ιδιοκτησία περνά στην σύζυγό του Σοφία, εν συνεχεία σε επιχειρηματία και τέλος στην τράπεζα Πειραιώς η οποία το έβγαλε σε πλειστηριασμό, ο οποίος ευτυχώς αναβλήθηκε.
Το κονάκι, μαζί με τα βοηθητικά προσκτίσματα και τον περιβάλλοντα χώρο χαρακτηρίσθηκε από το ΥΠΠΟ ως έργο τέχνης και ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία.
Η αιτιολόγηση του χαρακτηρισμού είναι το μεγάλο αρχιτεκτονικό και μορφολογικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει και το γεγονός ότι αποτελεί αξιόλογο και αντιπροσωπευτικό δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ου αιώνα στον κάμπο της Θεσσαλίας.
Ακόμη παρέχει μαρτυρία για τις συνθήκες ζωής και εργασίας ενός ορισμένου χρόνου και ενός ορισμένου μέρους του πληθυσμού.
Πηγή: Αποκατάσταση του Πύργου Χαροκόπου στην Λάρισα, Ζυγογιάννη Χριστίνα – Στεφανίδου Μαρία, ΑΠΘ 2020-2021
Στο βίντεο, ο αρχιτέκτονας Δημήτριος Καραγκούνης, Επίτιμος Προϊστάμενος του Τμήματος Αρχαιολογικών Έργων και Μελετών της ΕΦΑΛΑΡ σχολιάζει την σημερινή κατάσταση του μνημείου…
