Η Δημοτική βιβλιοθήκη Ραψάνης του Δ. Τεμπών και το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας – «Ξενώνας Ραψάνης» του Α.Π.Θ. για τέταρτη χρονιά διοργάνωσαν λαογραφικές δράσεις δύο εβδομάδων στη Ραψάνη, από 20 Ιουλίου έως 30 Ιουλίου 2021. Οι δράσεις απευθύνονταν σε παιδιά και ενήλικες, έχοντας ως βάση την λαογραφική παράδοση του χωριού, τις ιστορίες, τα παραμύθια, τα τοπωνύμια, τις βρύσες, τα μονοπάτια, τα ξωκλήσια αλλά και το παιχνίδι, τις κατασκευές, τη μουσική, τη μαγειρική του τόπου. Εκμεταλλευόμενοι το φυσικό περιβάλλον του χωριού, οι δράσεις πραγματοποιήθηκαν στα όμορφα, γραφικά μέρη του χωριού.
Ο Σχεδιασμός και η Υλοποίηση δράσεων έγιναν από τη Χάιδω Πανταζή και την Έρση Ρουμελιώτη, έχοντας ως ερέθισμα τον Αλωνάρη μήνα στη Ραψάνη και το ρόλο που παίζουν οι τοπικές παραδόσεις στον σύγχρονο κόσμο. Για 10 μέρες , περπατήσαμε στη Ραψάνη του σήμερα, βλέποντας τη Ραψάνη του χθες μέσα από τα πέτρινα σπίτια: Αποκατάσταση και επανάχρηση σε αρχιτεκτονικό και αστικό επίπεδο, διαχείριση της άυλης κληρονομιάς μας , με τον Αντώνη Μόρα, MSc Αρχιτέκτονα-Μηχανικό Α.Π.Θ., PGDS σχεδιασμός του χώρου ΕΜΠ, Υποψήφιος διδάκτορας Α.Π.Θ. Σε συνεργασία με το Λαογραφικό & Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας – Θράκης ανοίξαμε ένα σακούλι σαρακατσάνικα παιχνίδια: «Η Δανάη, το όνειρο και τα σαρακατσάνικα σκουτιά», με την Αναστασία Πλίτση, Μουσειοπαιδαγωγός και πραγματοποιήσαμε το ψηφιακό εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε συνεργασία με την εκπαιδευτική πλατφόρμα Museotek, στο πλαίσιο της μόνιμης έκθεσης για την υδροκίνηση στην προβιομηχανική εποχή με την Ρένα Μπότσιου – Μουσειολόγος : Άνθρωπε, τώρα ξεκουράσου! ή πώς μια ρόδα, δυο πέτρες και πολύ νερό άλλαξαν την ιστορία της διατροφής: Για τον νερόμυλο – αλευρόμυλο της παραδοσιακής κοινωνίας. Π ήγαμε Εκεί στ’ αλώνια: Στο παλιό αλώνι, και μιλήσαμε για τα δυο ψωμιά που σμίγουν, ιστορίες του σιταριού – στο Αλώνι του Ανήλιου. Το βιβλίο του Γ. Φασούλα «Ραψάνη»: «οι ιστορίες του χωριού με το συγγραφέα Γιάννη Φασούλα μας ταξίδεψαν στο Προαύλιο Αγίου Ιωάννη Προδρόμου .Εργαστήριο παρασκευής κεραλοιφής: «Ελάτε να φτιάξουμε μαζί ένα αγνό παραδοσιακό γιατροσόφι και φυσικό καλλυντικό για πρόσωπο και σώμα» κάναμε με τη Μένη Χατζηπαναγιώτου, εργαστήριο Ροζμαρίνο αφού προηγήθηκε ενας μικρός περίπατος για αναγνώριση βοτάνων στην «Πλαϊνή». Πήγαμε στον εσπερινό της Αγίας Παρασκευής, παρακολουθώντας και ερμηνεύοντας τις θρησκευτικές τελετουργίες του εσπερινού. Μοιραστήκαμε Ιστορίες πίσω από τα υφαντά, Στο νάρθηκα του Αγίου Αθανασίου, με το αγαπημένο μας εργόχειρο ή υφαντό, και ακούσαμε από τις γυναίκες της Ραψάνης ιστορίες πίσω από τα υφαντά. Ιστορίες αφηγηθήκαμε για τους Ήχους του 1821: Πως φτάνουν στην ορεινή κοινότητα της Ραψάνης οι κραυγές και οι ιαχές του πολέμου; Τι ακούν οι κάτοικοι; Τι φτάνει στα αυτιά τους; Πως ήταν οι ήχοι των μαχών;
Πως αντιλαμβάνονται τις μάχες που γίνονται μακριά τους; Τι μηνύματα έρχονταν από τον έξω της κοινότητας κόσμο; Αναζητήσαμε όλες αυτές τις απαντήσεις, μέσα από τα γραπτά κείμενα και τις ιστορικές αναφορές που υπάρχουν στη συλλογή της βιβλιοθήκης Ραψάνης.. Περπατήσαμε στο χωριό και ανακαλύψαμε τις ιστορίες πίσω από τα τοπωνύμια. Γιατί τα ονόμασαν έτσι; Περίπατος με βάση τα Τοπωνύμια, Ναωνύμια της Ραψάνης. Στη συνέχεια Περπατήσαμε νοερά στη Ραψάνη του 1821: Πως ήταν η Ραψάνη στα χρόνια του 1821; Ποια κτίρια σώζονται σήμερα; Τελειώσαμε πηγαίνοντας περίπατο στη Τσιούκα, στα ριζά του προφήτη Ηλία και αφηγηθήκαμε ιστορίες για τον καιρό. Τι σημάδια έβλεπαν οι παππούδες μας; Τα χρησιμοποιούμε εμείς σήμερα; Μιλήσαμε για τον Προφήτης Ηλίας, ρυθμιστής του καιρού: Μετεωρολογία των απλών ανθρώπων. Ανανεώνουμε το ραντεβού μας για του χρόνου και φυσικά συνεχίζονται οι δράσεις και τον Αύγουστο στη Ραψάνη.
