Το Σάββατο 25 Μαΐου 2024 και ώρα 8 μ.μ., στο Πολιτιστικό Κέντρο Νίκαιας του Δήμου Κιλελέρ θα γίνει παρουσίαση βιβλίου με τίτλο: Μεγάλο Μοναστήρι Ανατολικής Ρωμυλίας-Ίδρυση και κατοίκησή του – Η Συμβολή του Αγίου Γρηγορίου Σιναΐτη, του Συγγραφέα Ηλία Απ. Καρναβά (Αντισυντ/ρχη, Στρατιωτικού Ιατρού– Μαιευτήρα, Χειρουργού, Γυναικολόγου).
Οι κάτοικοι του χωριού Μεγάλου Μοναστηρίου, το οποίο ανήκει στον Δήμο Κιλελέρ του νομού Λάρισας, σχεδόν στην πλειοψηφία τους, είναι πρόσφυγες από την Ανατολική Ρωμυλία της Βουλγαρίας. Εκδιώχθηκαν απ’ το εκεί χωριό τους, το Μεγάλο Μοναστήρι (Βουλγαρικά, Golyam Manastir), το 1906 και το 1908 εγκαταστάθηκαν και έκτισαν το σημερινό χωριό τους.
Αξιοποιώντας κάποιες ιστορικογεωγραφικές βιβλιογραφικές αναφορές του βίου του Αγίου Γρηγορίου Σιναΐτη (αρχές 14ου αι.), που έγραψε ο μαθητής του και αργότερα πατριάρχης Κων/πόλεως, Κάλλιστος και ο Βούλγαρος μοναχός, επίσης μαθητής του Αγίου Ρωμύλος Βιδινίου και συνδυάζοντας μέσα από λογικές συνειρμικές διαδικασίες τις αναφορές αυτές, με ιστορικές, λαογραφικές, εθιμικές, μουσικές, χορευτικές, ενδυματολογικές, συλλογές τραγουδιών, γλωσσικές, προφορικές και βιβλιογραφικές πληροφορίες ο συγγραφέας καταλήγει σε σχετικά συμπεράσματα απαντώντας στο ερώτημα που πραγματεύεται.
Το περιεχόμενο του βιβλίου είναι ιστορικό και μετά από σύνθεση διαφόρων πηγών καταλήγει σε ιστορικά συμπεράσματα που αναδεικνύονται για πρώτη φορά και που αφορούν την « Ίδρυση και κατοίκηση του Μεγάλου Μοναστηρίου στην Ανατολική Ρωμυλία».
Θεωρείται ότι καλύπτει ιστορικά τις προγονικές ρίζες των κατοίκων του χωριού, ρίζες που αποκαλύπτουν την ελληνικότητά τους για περίοδο περίπου των δέκα (10) τελευταίων αιώνων.
