Ένα μεγαλόπνοο έργο, μια εκστρατεία συντήρησης, αποκατάστασης και προβολής δεκάδων αρχαιολογικών χώρων σε ολόκληρη την Ελλάδα αποτελούν οι «Πολιτιστικές Διαδρομές» που παρουσιάστηκαν σήμερα από την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη. Το έργο αυτό, που απετελεί ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα που έχουν πραγματοποηθεί για τον πολιτισμό και ο συνολικός προϋπολισμός του ανέρχεται στα 32 εκατ. ευρώ – χωρίς τον ΦΠΑ που καλύπτεται από την Ελλάδα -, συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στις προτάσεις του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού προς το Ταμείο Ανάκαμψης.
Το Κάστρο Μεθώνης
Οι Πολιτιστικές Διαδρομές αποτελούν μια ιδέα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η υλοποίησή τους εγκαινιάστηκε το 1987. Ανάμεσα στους βασικούς στόχους τους συμπεριλαμβάνονται η ισορροπημένη ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού με την προβολή των λιγότερο γνωστών στο ευρύ κοινό αρχαιολογικών χώρων, η προσέλκυση νέων επενδύσεων, η τόνωση της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας αλλά και η εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων για την συντήρηση των υποδομών που συνδέονται άρρηκτα με τους πολιτιστικούς χώρους. Ένα από τα βασικά επιτεύγματα του προγράμματος εξάλλου είναι πως μετατρέπει την λειτουργία των αρχαιολογικών χώρων από ανταγωνιστική σε συνεργατική μέσα από ενδιαφέρουσες κοινές δράσεις.
Το ελληνικό πρόγραμμα περιλαμβάνει συνολικά πέντε διαφορετικές Πολιτιστικές Διαδρομές που καλύπτουν χρονικά το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής ιστορίας και εκτείνονται σε 18 διαφορετικούς νομούς της χώρας: «Στα βήματα του Αποστόλου Παύλου», «Η πολιτιστική Εγνατία Οδός», «Ο δρόμος προς τη Δύση. Από τον Όμηρο στον Θερβάντες». «Μνημειακά έργα Κυκλώπων και ανθρώπων κατά τη Μυκηναϊκή Εποχή (2η χιλιετία π.Χ.)» και Δίκτυο κάστρων: Από το Βυζάντιο στην Οθωμανοκρατία». Οι παραπάνω διαδρομές αναπτύσσονται σε δύο γεωγραφικούς άξονες με τον πρώτο να ξεκινά από τη Βόρεια Ελλάδα και συνδέει αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία στις περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου. Η Ήπειρος αποτελεί το σημείο έναρξης του δεύτερου γεωψγραφικού άξονα που κατευθύνεται προς το νότο και καλύπτει τις περιφέρειες Ιονίων Νήσων, Στερεάς Ελλάδας και Δυτικής Ελλάδας με την Πελοπόννησο να συμμετέχει και στις πέντε διαδρομές.
Η Ροτόντα της Θεσσαλονίκης
Από τον παραπάνω χάρτη αντιλαμβανόμαστε πως το έργο περιλαμβάνει σημαντικά μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους όπως η Αμφίπολη, η Αγία Σοφία και η Ροτόντα Θεσσαλονίκης, η Νικόπολη, η Ολυμπία, το Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας, ο θολωτός τάφος του Ατρέα στις Μυκήνες, οι θολωτοί τάφοι στο βασίλειο του Νέστορος στη Μεσσηνία, το Κάστρο της Μεθώνης κ.α.
Όπως εξηγήσε, ωστόσο η Λίνα Μενδώνη οι προτάσεις έργων που έχουν κατατεθεί στο πλαίσιο του προγράμματος δεν είναι αποκλειστικά νέα αλλά συμπληρώνουν άλλα που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί στο παρελθόν ή βρίσκονται σε εξέλιξη. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, αυστηρά χρονοδιαγράμματα το 70% των έργών θα πρέπει να έχει συμβασιοποιηθεί μέσα στο 2022 και το υπόλοιπο 30% μέχρι το 2025.
Να σημειωθεί πως αντίστοιχες προτάσεις στο Ταμείο Ανάκαμψης έχουν γίνει από το ΥΠΠΟΑ και για έργα στον τομέα του Σύγχρονου Πολιτισμού. Ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων που ζητείται να καλυφθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης ανέρχεται σε 430 εκατ. ευρώ.
Ο περίφημος θολωτός τάφος του Ατρέα στις Μυκήνες
Οι πέντε Πολιτιστικές Διαδρομές αναλυτικά
«Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου»
Αμφίπολη: Συντήρηση Ξύλινης Γέφυρας
Θεσσαλονίκη: Αγία Σοφία (ενεργειακή αναβάθμιση και ανάδειξη περιβάλλοντος χώρου)
Θεσσαλονίκη: Παναγία Χαλκέων (αποκατάσταση Ι.Ν. και περιβάλλοντος χώρου, συντήρηση ζωγραφικού και γλυπτού διακόσμου)
Θεσσαλονίκη: Αχειροποίητος (αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης και των μέτρων ασφάλειας, βελτίωση της πρόσβασης και διαμόρφωση – ανάδειξη του άμεσου περιβάλλοντος χώρου)
Βέροια: Στερέωση, αποκατάσταση, ανάδειξη Ι.Ν. Αγίας Άννας, Ι.Ν. Χριστού Παντοκράτορα, Μπέη Χαμάμ
Νικόπολη: Συντήρηση Ψηφιδωτών της Βασιλικής Α ́ Δουμετίου, και της Βασιλικής
Νικόπολη: Αποκατάσταση Πύλης Βασιλικής Β ́ Αλκίσωνος
«Πολιτιστική Εγνατία Οδός»
Ροδόπη: Συντήρηση και αποκατάσταση περίκεντρου ναού Μαξιμιανούπολης
Θεσσαλονίκη: Αποκατάσταση του λουτρού Μπέη Χαμάμ («Λουτρά Παράδεισος»)
Θεσσαλονίκη: Συντήρηση Παλαιολόγειων τοιχογραφιών μνημείων UNESCO (Αγία Αικατερίνη, Άγιος Νικόλαος Ορφανός, Προφήτης Ηλίας)
Θεσσαλονίκη: Εργασίες ανάδειξης περιβάλλοντος χώρου στη Ροτόντα (Μνημείο UNESCO)
Καστοριά: Αποκατάσταση Ι. Ν. Ταξιαρχών Μητροπόλεως και συντήρηση των τοιχογραφιών του
Καστοριά: Συντήρηση τοιχογραφιών Ιεράς Μονής Παναγίας Μαυριώτισσας
Καστοριά: Στερέωση, αποκατάσταση και συντήρηση Κουρσούμ τζαμί
Αλμωπία Πέλλας: Συντήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη του βυζαντινού κάστρου των Μογλενών (Χρυσής)
Ιωάννινα: Στερέωση, αποκατάσταση και συντήρηση Τζαμιού Καλούτσιανης
«Ο δρόμος προς τη Δύση. Από τον Όμηρο στον Θερβάντες»
Ολυμπία: Αποκατάσταση – στερέωση Θερμών Λεωνιδαίου
Ολυμπία: Αποκατάσταση και Συντήρηση συγκροτήματος Νότιων Θερμών
Ολυμπία: Αποκατάσταση και συντήρησης παλαιοχριστιανικής Βασιλικής (εργαστήριο Φειδία)
Νικόπολη: Εργασίες αποκατάστασης Παλατίου (οίκου Γεωργίου Εκδίκου) και άμεσου περιβάλλοντος χώρου του
Ναύπακτος: Στερέωση και αποκατάσταση κεντρικού τμήματος του Ενετικού Λιμένα
Κέρκυρα: Στερέωση και αποκατάσταση του Προμαχώνα Martinengo στο Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας
«Μνημειακά έργα Κυκλώπων και ανθρώπων κατά τη Μυκηναϊκή εποχή (2η χιλιετία π.Χ.)»
Βοιωτία: Αποκατάσταση νότιας πύλης και τμήματος τείχους εκατέρωθεν αυτής στη μυκηναϊκή ακρόπολη του Γλα
Αργολίδα: Εργασίες ανάδειξης θολωτού τάφου Ατρέως στις Μυκήνες
Αργολίδα: Μυκηναϊκό οδικό δίκτυο – μυκηναϊκές γέφυρες στο Ν. Αργολίδας (Καζάρμα, Αρκαδικό, Γαλούσι, Μυκήνες)
Μεσσηνία – Ηλεία: Θολωτοί τάφοι στο βασίλειο του Νέστορος
Μεσσηνία: Ανάδειξη αρχαιολογικού χώρου Περιστεριάς
«Δίκτυο κάστρων: Από το Βυζάντιο στην Οθωμανοκρατία»
Μεσσηνία: Στερέωση βραχωδών πρανών και αποκατάσταση προμαχώνα στο Κάστρο Κορώνης
Μεσσηνία: Στερέωση και αποκατάσταση του Κάστρου Μεθώνης
Άστρος Κυνουρίας: Στερέωση και αποκατάσταση Κάστρου Παράλιου Άστρους
Πάτρα: Στερέωση και Αποκατάσταση του ΝΔ ενετικού κυκλικού προμαχώνα του κάστρου Πάτρας
Ζάκυνθος: Αποκατάσταση και ανάδειξη κτηρίων στο εσωτερικό του κάστρου της Ζακύνθου
Άμεσες σωστικές επεμβάσεις και στερεωτικές εργασίες για την αποκατάσταση των βλαβών στο κάστρο της Κιάφας
